Εισηγητής στο Ν/Σχ. Υπουργείου Οικονομικών για Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη – Άρθρα

Κυρίες και Κύριοι

Το συζητούμενο νομοσχέδιο αποτελεί μια σπουδαία μεταρρυθμιστική τομή στα αφορούντα στον προϋπολογισμό της χώρας.

Συγκεκριμένα:

Εισάγεται ένα λογιστικό και τεχνικό πρότυπο για ουσιαστική ενίσχυση της αξιοπιστίας της λειτουργικότητας και της αποτελεσματικότητας, στην κατάρτιση, εκτέλεση, παρακολούθηση αλλά και τροποποίηση όπως θα δούμε παρακάτω του προϋπολογισμού, με πρωταρχικούς σκοπούς τη διαφάνεια, τον κοινωνικό έλεγχο, την βελτίωση της αποδοτικότητας, στα πραγματικά οικονομικά αποτελέσματα του, καθώς και τη συστηματική παρακολούθηση των συνιστωσών του.

Βέβαια, και αυτό εμφανίζεται σε πολλά άρθρα, οι αλλαγές στην κατάρτιση και τη διάρθρωση του προϋπολογισμού, δεν περιορίζονται μόνο στην τεχνική πλευρά, αλλά επεκτείνονται και στην φιλοσοφία άσκησης της οικονομικής πολιτικής. Καθορίζονται σαφείς αρχές, όπως ειλικρίνεια, διαφάνεια, αξιοπιστία στην παρακολούθηση της εκτέλεσης και των αποτελεσμάτων, μέσω του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου στρατηγικής (άρθρο 1). Επίσης, προβλέπεται χρηστή διαχείριση και κοινωνική λογοδοσία.

Όσον αφορά το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο στρατηγικής, το οποίο θεσπίζεται 6Α και 6Β, αποτελεί ένα από τα κυριότερα και πρωτότυπα στοιχεία και εργαλεία του νέου προϋπολογισμού. Η σημασία του έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά καθορίζεται ένα πλαίσιο στο οποίο παρέχονται εκτιμήσεις των ακαθάριστων εσόδων και εξόδων. Παράλληλα παρακολουθείται και η διαχρονική τους εξέλιξη σε ορίζοντα 3ετίας για τη γενική κυβέρνηση, τον κοινωνικό προϋπολογισμό και τους ενοποιημένους προϋπολογισμούς της Τ.Α..

Το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο στρατηγικής, επιτρέπει όχι μόνο την ορθολογική χάραξη πολιτικής, αλλά και την συστηματική παρακολούθηση της πορείας της από την Κυβέρνηση και τους πολίτες.

Ακόμα, την αξιολόγηση της πολιτικής στη βάση της επίτευξης των στόχων και της πρακτικής της αποτελεσματικότητας σε βάθος 4ετίας. Τελικά, την καθιέρωση ενός συστηματικού και ενοποιημένου πλαισίου, στο οποίο να μπορούν να αποφευχθούν οι δημοσιονομικές υπερβάσεις.

Με το άρθρο 6Ε εισάγεται μια πρακτική, η οποία είναι εντελώς απαραίτητη στο πλαίσιο της χρηστής και ορθολογικής συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα καθορίζονται ανώτατα όρια και προβλέπονται θεσμικές κυρώσεις για την υπέρβασή τους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η τεχνική ορθότητα αυτού του μέτρου είναι αναμφισβήτητη. Ωστόσο, θα αναρωτηθεί κάποιος εάν είναι σωστό να επιβάλλονται ανώτατα όρια δαπανών για την υγεία, την παιδεία, την άμυνα κ.λπ.; Υπάρχει απάντηση. Γνωρίζουμε ότι περίπου 40% των δαπανών αφορούν μισθούς και συντάξεις. Το υπόλοιπο 60% χρησιμοποιείται αποτελεσματικά; Για παράδειγμα, ποιος αμφισβητεί ότι με τις μισές ίσως και λιγότερο, δαπάνες στην υγεία και τις προμήθειες των νοσοκομείων θα είχαμε ακριβώς τις ίδιες κοινωνικές παροχές, εάν υπήρχε ένα αυστηρό σύστημα ελέγχου αυτών των δαπανών, καθώς και η εξατομικευμένη ευθύνη.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι στο συγκεκριμένο άρθρο απαντάται θετικά αυτό ακριβώς το ερώτημα, το οποίο έθεσα με το παράδειγμα που ανέφερα.

Ακόμα, και το γεγονός ότι δεν έχουμε προϋπολογισμούς σε όλα τα νοσοκομεία μας ή ότι δεν ξέρουμε έστω και κατά προσέγγιση τον βαθμό της αποτελεσματικότητας κάθε είδους μείζονος δαπάνης, μας υποχρεώνει κάτι να κάνουμε επ” αυτού. Διότι αν δεν υπάρξουν ανώτατα όρια δαπανών που θα είναι διαχρονικά προσαρμόσιμα και μεταβλητά με ορθολογικά κριτήρια, δεν θα έχουμε την παραμικρή ελπίδα να ελέγξουμε έστω και στο ελάχιστο τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, τη σπατάλη, τη διαφθορά και τις κάθε είδους αναποτελεσματικότητες στον ευρύ δημόσιο τομέα.

Η σύσταση γραφείου προϋπολογισμού στη Βουλή όχι μόνο ενισχύει και καθιερώνει τον κοινωνικό έλεγχο, αλλά καθιστά πρακτική την εφαρμογή του προτεινόμενου νομοσχεδίου. Στο άρθρο 15 που αντικαθιστά το 13δ του 2362, προβλέπεται η στενή παρακολούθηση των δαπανών, ενώ στο άρθρο 8α για πρώτη φορά τίθενται όροι, σχετικά με την κατάθεση συμπληρωματικών προϋπολογισμών.

(επί του Άρθρου 17) κάτω από κοινωνικό έλεγχο και ενώ επιτρέπεται η μεταφορά πιστώσεων ανάμεσα στους φορείς των δαπανών, δε μπορούν να δικαιολογηθούν υπερβάσεις ανά φορέα, παρά μόνο αν η τρίμηνη πορεία των δαπανών του γενικού προϋπολογισμού υπερβαίνει τους διαθέσιμους πόρους. Εξαιρούνται βέβαια οι έκτακτες περιστάσεις.

Η μεταφορά πιστώσεων αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο. Το νομοσχέδιο, θέτει τις αναγκαίες προϋποθέσεις με τις οποίες μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Είναι σημαντικό, ότι απαιτείται σύμφωνη γνώμη της Βουλής, για πιστώσεις άνω του 5% και κυρίως η ύπαρξη πλεονασμάτων στους διάφορους φορείς, σε σχέση με το ανώτατο όριο των δαπανών τους.

Κυρίες και κύριοι, αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα, η αποτελεσματική χρήση των δαπανών. Είναι εύκολο για κάθε φορέα να εξαντλείται το ανώτατο όριο Για να μην παρουσιάζονται οι παρεκκλίσεις και υπερβάσεις, κάτι σύνηθες με τα σημερινά δεδομένα, οι διατάξεις του νόμου προβλέπουν την εξειδίκευση των στόχων και την αποτελεσματικότητα των δαπανών, πάντα σε σχέση με τις πιστώσεις που παρασχέθηκαν. Βεβαίως το ζητούμενο δεν είναι η υπέρβαση των ανωτάτων ορίων έστω και στα πλαίσια του 5%, αλλά η ύπαρξη πλεονασμάτων σε σχέση με τα ανώτατα όρια.

Το νέο Άρθρο 21, που αφορά την εξειδίκευση της ευθύνης των υπερβάσεων, αποτελεί μείζονα τομή. Ανοίγει επιτέλους το μαύρο κουτί του δημοσίου στον έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών. Γι” αυτό ισχυρίζομαι ότι ο νόμος καθιστά τον προϋπολογισμό ειλικρινή και αυτοαποκαλυπτικό.

Ένας δημόσιος τομέας που λειτουργεί αποτελεσματικά με διαφάνεια και με εξατομικευμένες ευθύνες των δημοσίων λειτουργών, είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις σχέσεις με τον ιδιωτικό τομέα και καθορίζει το πλαίσιο μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής και μιας νέας αναπτυξιακής πορείας της Χώρας.

Κλείνοντας, επειδή ο χρόνος δεν επαρκεί, δεν είναι μόνο το ύψος των δαπανών που καθορίζει την κοινωνική ευημερία αλλά η σύνθεση και η αποτελεσματικότητά τους. Ο εξορθολογισμός των δαπανών επιδρά στη μείωσή τους και στην αύξηση της αποτελεσματικότητά τους. Κάτι που προκαλεί σειρά θετικών αποτελεσμάτων στο ΑΕΠ. Αν δεν παταχθούν οι αναποτελεσματικές δαπάνες, η σπατάλη πόρων, τα στρεβλά οικονομικά πρότυπα, καμία αναπτυξιακή πολιτική ούτε κανένας κοινωνικός στόχος μπορεί να υλοποιηθεί.

Κυρίες και κύριοι, στην ουσία, το νέο Σχέδιο Νόμου αποτελεί ένα ενιαίο και συνεπές συστηματικό πλαίσιο, με το οποίο μπορούμε να αξιολογήσουμε και να επανασχεδιάσουμε τη διάρθρωση των δημοσίων δαπανών στη Χώρα μας, μειώνοντας το έλλειμμα και το χρέος, χωρίς να εκτραπούμε από τους ευρύτερους κοινωνικούς μας στόχους. Επιπλέον, παρέχει ένα πλαίσιο με το οποίο η κοινωνία παρακολουθεί κατά πόσον επιτυγχάνονται τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Η καθιέρωση του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου στρατηγικής και οι θεσμικές κυρώσεις για τις υπερβάσεις των δαπανών είναι σημαντικότατες τομές για τα δημοσιονομικά πράγματα της χώρας μας. Και το πρώτο αποφασιστικό βήμα για τη μετάβαση σε πολυετείς προγραμματισμούς προγραμμάτων.

Ακόμα, το νομοσχέδιο καθιερώνει μια συστηματική μαθηματική σχέση ανάμεσα στα κάθε λογίς έσοδα και έξοδα του δημοσίου, κάνοντας εφικτή την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δαπανών.

Επιβάλλει το αναγκαίο περιοριστικό πλαίσιο μεταξύ εσόδων και εξόδων.

Παρέχει τη δυνατότητα συστηματοποίηση των στόχων της οικονομικής πολιτικής και της ανάπτυξης.

Κυρίες και Κύριοι,

Χωρίς ένα μεσοπρόθεσμο δημοσιονομική πλαίσιο στρατηγικής όπως θεσμοθετείται εδώ, χωρίς τη συστηματική γνώση της τεχνολογίας του δημόσιου τομέα, δε μπορεί να υπάρξει καμία ανάπτυξη, καμία οικονομική πρόοδος και προοπτική. Η συνεπής εφαρμογή του νόμου, θ” αποτελέσει τομή όχι μόνο στα οικονομικά πράγματα της χώρας αλλά και στην ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας. Αν συμβεί αυτό, πραγματικά, θα προσεγγίσουμε τον αριστοτέλειο ορισμό της πολιτικής που είναι η πραγμάτωση της αρετής και εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος

29/07/2010