Άβουλοι και μοιραίοι, μέχρι πότε;

Όπως στη ζωή, έτσι και στην πολιτική υπάρχουν οριακές περίοδοι, η διαχείριση των οποίων είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, αφού απ” αυτήν εξαρτάται η τελική έκβαση των πραγμάτων.

Σε μια τέτοια φάση βρίσκεται τώρα η χώρα μας. Βρίσκεται λίγο πριν την ισοηλεκτρική γραμμή. Προσεγγίζει το σημείο μηδέν. Βρίσκεται στην εντατική και η θεραπεία πρέπει να είναι άμεση. Συνεπώς απαιτείται δράση, εδώ και τώρα. Δεν έχουμε άλλα περιθώρια για αναβολές, μεμψιμοιρίες, ανέξοδες κριτικές, αναζήτηση ή αποποίηση ευθυνών. Πολύ περισσότερο βεβαίως, δεν έχουμε την πολυτέλεια των πειραματισμών. Η συνταγή που πρέπει να ακολουθήσουμε για να επιτύχουμε τη θεραπεία είναι υποχρεωτική, προκειμένου να έχουμε τη δική μας δημιουργική συμβολή στην υπέρβαση των μεγάλων αδιεξόδων.

Η κυβέρνηση είχε την τόλμη να πει την αλήθεια στον ελληνικό λαό. Υπέγραψε το μνημόνιο, προκειμένου να πετύχει τη σωτηρία της χώρας. Προσβλέποντας στη δημοσιονομική εξυγίανση, επένδυσε πολλά σ” αυτό. Παράλληλα, δεν δίστασε εξ ανάγκης, να πάρει σκληρά και επώδυνα μέτρα, ενίοτε και κοινωνικά άδικα. Χαρακτηριστική, η οριζόντια μείωση των μισθών και συντάξεων.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά, αναμφίβολα έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα, ιδιαίτερα στη μείωση του ελλείμματος. Όμως είναι πλέον φανερό πως τα μέτρα δεν φέρνουν, με τον αναγκαίο ρυθμό, τα αναμενόμενα και επιθυμητά αποτελέσματα. Τα νούμερα δε βγαίνουν. Καίριες πολιτικές προτεραιότητες, όπως η επίτευξη θετικών ρυθμών ανάπτυξης, το σχέδιο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και οι αποκρατικοποιήσεις – πάντα με όρους δημοσίου συμφέροντος- δεν τελεσφορούν. Οι στόχοι, ο ένας μετά τον άλλο, χάνονται ή κινδυνεύουν να χαθούν, ενώ το  φάντασμα της χρεοκοπίας εξακολουθεί να πλανάται πάνω από τη χώρα.

Σε αυτή τη συγκυρία ουδείς δικαιούται να παρακολουθεί απαθής, αναμένοντας μοιραία και άβουλα ξορκίζοντας το αναπόφευκτο ή αναμένοντας τον από «μηχανής θεό». Φαινόμενα αναποτελεσματικότητας, αρρυθμίας, αντιφάσεων, παλινωδιών και αποσυντονισμού δε συνάδουν με την κρισιμότητα των καιρών.  Είναι φαινόμενα εξοστρακιστέα ιδιαίτερα από όσους έχουν κληθεί να λαμβάνουν αποφάσεις.

Πρέπει να αντικρίσουμε κατάματα τη σκληρή πραγματικότητα, χωρίς να στρουθοκαμηλίζουμε και να εθελοτυφλούμε, προκειμένου να την ανατρέψουμε και να δώσουμε ανάσα ζωής και προοπτική στη χώρα μας.

Πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων «εφ” ω ετάχθη έκαστος». Ν” αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να σχεδιάσουμε, να δράσουμε εγκαταλείποντας τις αμφίσημες και ασαφείς πολιτικές.

Από πολλούς προτείνεται ανασχηματισμός ή αναδόμηση της Κυβέρνησης. Θεωρώ πως αυτό δεν είναι λύση. Απαιτείται ένα εμπεριστατωμένο και αναλυτικό σχέδιο εθνικής επιβίωσης, εξειδικευμένο με συνέπεια ανά τομέα πολιτικής που θα υλοποιηθεί από την Κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας στην οποία θα επιστρατευτούν αποδεκτές από την κοινωνία κορυφαίες προσωπικότητες της πολιτικής και της οικονομίας, που θα συνδυάζουν τη δημοκρατική και κοινωνική ευαισθησία, τη γνώση, την εμπειρία και την ικανότητα να φέρουν σε πέρας το δύσκολο έργο της διάσωσης της πατρίδας. Που θα επίστανται καθημερινά επ” αυτού για την ορθή υλοποίησή του. Που θα μπορούν να συνομιλήσουν ισότιμα με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Που θα μπορούν ν” αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ευρύτερης κλίμακας. Και βεβαίως θα αντιμετωπίζεται ως κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, από την κοινωνία και τις οργανωμένες δυνάμεις της. Μια κυβέρνηση υπό τον Γιώργο Παπανδρέου, στην οποία θα συνυπάρχουν κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ -ιστορικά και νέα-, αλλά και προσωπικότητες απ” όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής.

Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει λάβει ισχυρή λαϊκή εντολή. Έχοντας επίγνωση των ιστορικών του ευθυνών, καλείται να σηκώσει ένα τεράστιο ιστορικό βάρος: να αποτρέψει τον κατήφορο της Ελλάδας προς τη χρεοκοπία λαμβάνοντας πρωτοβουλίες εντός και εκτός Ελλάδας, εντός και εκτός ΠΑ.ΣΟ.Κ..

Το εγχείρημα είναι δύσκολο και ως ένα βαθμό, ξεπερνάει τις δυνατότητες της χώρας μας. Ωστόσο με σχέδιο και μέθοδο, με την ενεργοποίηση όλων των δημιουργικών δυνάμεων, με μια στιβαρή διακυβέρνηση, στην οποία θα συμμετέχει ό,τι πιο αξιόλογο, ικανό και αποδεκτό διαθέτει η πολιτική τάξη της χώρας και η ελληνική κοινωνία, μπορούμε να υπερβούμε τον ίδιο μας τον εαυτό, γνωρίζοντας ότι οι θυσίες μας θα πιάσουν τόπο και ότι με αυτόν τον τρόπο θα συμβάλουμε κατά πως θα ‘λεγε και ο ποιητής «στη διατήρηση της ολίγης Ελλάδας που μας απέμεινε».

Είναι πλέον γεγονός πως  η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι περισσότερο από τραγική. Η χώρα έχει εγκλωβιστεί σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να ανατάξει το κλίμα στην οικονομία και την αγορά δεν έχουν αποδώσει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Τα πράγματα εξακολουθούν να κινούνται σε αρνητική τροχιά. Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του μνημονίου και δεν έχουμε αποφύγει το κραχ. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα, αυτή είναι η ζοφερή αλήθεια.

Ο εκτροχιασμός του μνημονίου μάς υποδεικνύει ότι η συνταγή που ακολουθήσαμε ήταν εντελώς λανθασμένη.

Η υπερφορολόγηση της παραγωγικής δραστηριότητας, ο μηδενισμός των δημοσίων επενδύσεων, καθώς και οι οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων, ήταν και παραμένει συνταγή αποτυχίας – θα τολμούσα να πω ότι συνιστά άγνοια της  αλφαβήτου της πολιτικής οικονομίας.

Η απουσία οικονομικής στρατηγικής, η έλλειψη μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδίου, σε συνδυασμό με την απουσία ενός στιβαρού οικονομικού επιτελείου, έχει ως αποτέλεσμα τη μη επίτευξη των στόχων που θέσαμε.

Δεκαοκτώ μήνες τώρα, το οικονομικό επιτελείο το μόνο που επιδεικνύει είναι: αναποτελεσματικότητα, αναποτελεσματικότητα και πάλι αναποτελεσματικότητα. Και το χειρότερο όλων, έχει απωλέσει την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητά του.  Με ποια λοιπόν επιχειρήματα μας καλεί να στηρίξουμε το μνημόνιο 2;

Παράλληλα, είναι περισσότερο από εμφανές πως από τη διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απουσιάζει η ενιαία στρατηγική. Λείπει ο ενιαίος λόγος σε μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων.

Ως εκ τούτου, η σύγχυση, τα αντιφατικά μηνύματα συμβάλλουν στην αναποτελεσματικότητα, στην αναβλητικότητα, και στην ουσία, στην απομείωση του κεντρικού πολιτικού μας μηνύματος, που δεν είναι άλλο από τη σωτηρία της χώρας.

Τη διχαστική αυτή εικόνα έρχεται να συμπληρώσει και η ύπαρξη δύο ταχυτήτων στην καθημερινή κυβερνητική λειτουργία. Υπάρχουν υπουργοί που ιδρώνουν και κοπιάζουν καθημερινώς και άλλοι που κάνουν πολιτικό τουρισμό. Υπάρχουν υπουργοί που λειτουργούν ως πολιτικά στελέχη και άλλοι που φέρονται ως εκπρόσωποι Μ.Κ.Ο. ή ως ακτιβιστές ή με τρόπους που δεν αναλογούν στην υπευθυνότητα της θέσης τους και την κρισιμότητα των καιρών.

Οι συνθήκες που αντιμετωπίζουμε σήμερα μας καλούν όλους -κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα κοινωνικούς εταίρους- να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Μας καλούν να ακολουθήσουμε τον δρόμο της υπέρβασης των κομματικών ανταγωνισμών και των προσωπικών υστεροβουλιών, τον δρόμο της συναίνεσης και της εθνικής συνεννόησης.

Οι σημερινές έκτακτες συνθήκες απαιτούν κυβέρνηση εκτάκτου ανάγκης – όχι φίλων και αρεστών, αλλά έμπειρων και ικανών.

• Μια κυβέρνηση που θα σηματοδοτήσει την εθνική πανστρατιά, αξιοποιώντας προσωπικότητες της πολιτικής, της διανόησης, της εργασίας και του πολιτισμού.

• Μια κυβέρνηση που θα κινητοποιήσει και θα στηριχθεί σε όλες εκείνες τις δυνάμεις που διαθέτουν γνώση και εμπειρία, επιχειρησιακή επάρκεια και τεχνοκρατική υποδομή.

• Μια κυβέρνηση που θα κληθεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα οξυμένα προβλήματα και μεγάλα αδιέξοδα που μας κρατούν καθηλωμένους στη στασιμότητα, την αδράνεια και την αναποτελεσματικότητα.

• Μια κυβέρνηση που θα στηρίζεται σε έναν ισχυρό πολιτικό ιστό και σε μια στιβαρή και αποτελεσματική πολιτική διεύθυνση. Μια κυβέρνηση συνεκτική χωρίς παραφωνίες, διγλωσσίες και παραλυτικές λειτουργίες.

• Μια κυβέρνηση που θα αναδείξει την Ελλάδα της μείζονος προσπάθειας.

Ας τολμήσουμε λοιπόν, όπως πολύ σωστά μας καλούν οι 32 επιφανείς άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Και αυτό γιατί το διακύβευμα δεν είναι η παράταξή μας. Αυτή είναι το μέσο για να μπορέσουμε να ανατάξουμε την οικονομία. Το διακύβευμα είναι η χώρα και η επιβίωσή της. Το  διακύβευμα είναι το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας.

Αποτελεί κοινό τόπο χιλιοειπωμένο, ότι η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Ή θα χαθεί, περιπλανώμενη στην έρημο, παρακολουθώντας άβουλη και μοιραία να βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στη χρεοκοπία ή θα επιδιώξει την ανάταξή της, έχοντας επίγνωση ότι αυτή ενέχει κόστος αλλά ότι είναι και η μόνη σωτήρια λύση. Από την απόφασή της εξαρτάται η επιβίωση και το μέλλον της.

Οι πολίτες βρίσκονται σε μελαγχολία, παρακολουθώντας τα εισοδήματά τους να μειώνονται δραματικά, τον προγραμματισμό της ζωής τους ν” ανατρέπεται, μεγάλες κοινωνικές ομάδες να διαβαίνουν τα όρια της φτώχειας. Η ζωογόνος ανάπτυξη απουσιάζει. Ζοφερό κλίμα έχει αντικαταστήσει το εύκρατο της χώρας μας.

Η χώρα έχει ζωτική ανάγκη της ενεργοποίησης και συστράτευσης όλων των δημιουργικών της δυνάμεων, προκειμένου να βρει το δρόμο για την έξοδο από την έρημο. Έχει ανάγκη από μια μαχόμενη κυβέρνηση υψηλών  πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών προτεραιοτήτων με επίγνωση των ορατών κινδύνων, αποφασισμένη να τρέξει τους στόχους που έχει θέσει, με στιβαρή πολιτική βούληση και διεύθυνση. Η αδράνεια, η αναποτελεσματικότητα, οι αποκλίνουσες πολιτικές ανά Υπουργείο και Υπουργό, η στοχοποίηση και ενοχοποίηση κοινωνικών ομάδων, η άκαιρη ενασχόληση με περιττά και ασήμαντα, οι επικοινωνιακής σκοπιμότητας λαϊκισμοί, πολλώ δε μάλλον η ρήξη της κοινωνικής συνοχής είναι στοιχεία που σπρώχνουν στην καταστροφή.

Ως βουλευτής του κυβερνόντος κόμματος, άμεσα εκλεγμένος από τον ελληνικό λαό, με συνείδηση εθνική και παραταξιακή, οφείλω να έχω άποψη για όσα συμβαίνουν στη χώρα μου και κρίση για τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες του κυβερνητικού σχήματος. Άλλωστε σήμερα κανείς δε δικαιούται να προτάσσει το προσωπικό του συμφέρον και την πολιτική του επιβίωση.

Τώρα πλέον όλοι ξέρουμε ότι η απόκλιση από τους στόχους του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου είναι απογοητευτική, ενώ διαρκώς καταφεύγουμε σε  φοροεισπρακτικά μέτρα που έχουν γονατίσει οικονομικά ευρύτερες ομάδες πολιτών.

Η εκτίναξη της ύφεσης στα επίπεδα του 5,5% – 6% έχει καταστροφικές παρενέργειες σε ολόκληρη την παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα της χώρας, με συνέπεια η αγορά να βρίσκεται σε επίπεδα πλήρους ξηρασίας, τα λουκέτα να πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο και η ανεργία να σκαρφαλώνει επικίνδυνα στο 17%.

Αναμφίβολα χρειάζεται ένας ουσιαστικός αναπροσανατολισμός της στρατηγικής της κυβέρνησης. Το εγχείρημα αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, ωστόσο είναι μονόδρομος. Άλλωστε, το πλαίσιο στο οποίο καλείται να κινηθεί η χώρα είναι σαφώς οριοθετημένο. Η δημοσιονομική εξυγίανση είναι όρος ζωής. Οι διαρθρωτικές αλλαγές, ζωτική ανάγκη. Οι μεταρρυθμίσεις, μοναδική προϋπόθεση για την ανάταξη της οικονομίας. Ο εξορθολογισμός του δημοσίου τομέα αποτελεί αναγκαίο όρο για τη βιωσιμότητα της χώρας.

Οι διαπιστώσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν τις βασικές παραδοχές μιας μεγάλης εθνικής πρωτοβουλίας, που θα επαναφέρει στην πολιτική ατζέντα της χώρας το ζήτημα του σχηματισμού Κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας, Κυβέρνησης Εκτάκτου Ανάγκης.

Την άποψη αυτή την είχα δημόσια υποστηρίξει πριν από πέντε μήνες. Την επαναφέρω και τώρα.

Γνωρίζοντας ότι η πράξη είναι το μοναδικό κριτήριο της αλήθειας, θεωρώ επιβεβλημένη την εκ μέρους του Πρωθυπουργού της χώρας κ. Γ.Παπανδρέου ανάληψη πρωτοβουλιών εθνικής εμβέλειας, που θα ανοίγουν το δρόμο για το σχηματισμό κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας την οποία θα στηρίζουν τουλάχιστον τα δύο μεγάλα κόμματα αλλά και δυνάμεις της αριστεράς με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Εγχείρημα δύσκολο αλλά εθνικά αναγκαίο.

Είναι γνωστή βέβαια η στείρα άρνηση του κ. Σαμαρά. Όμως οφείλει ν” αναλογιστεί ότι δεν του χρωστάει η χώρα αλλά αυτός σε αυτή.

Οι πολιτικές ηγεσίες οφείλουν να υπερβούν τις προσωπικές τους επιδιώξεις. Το οφείλουν στη χώρα, στους πολίτες, αλλά και στις μεγάλες παρατάξεις που ηγούνται.

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα τους κρίνει, από την ανταπόκρισή τους στην κλασσική ρήση του Τζον Κένεντυ «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου».

Η πρωτοβουλία του Γ. Παπανδρέου να συζητήσει το σχηματισμό Κυβέρνησης συνεργασίας τον προηγούμενο Ιούνιο οδηγήθηκε σε ναυάγιο. Ας τολμήσουν οι δύο αρχηγοί να ξαναπιάσουν το νήμα εκεί που το άφησαν, χωρίς προαπαιτούμενα, χωρίς προϋποθέσεις. Με ένα μόνο στόχο, τη σωτηρία της πατρίδας μας.

1. Πόσο εύκολο θα είναι για τον κ. Ευ. Βενιζέλο να αποκαταστήσει τις σχέσεις του κόμματος με την κοινωνία; Τι έχει αλλάξει στο ΠΑΣΟΚ σε σχέση με πριν από δύο χρόνια ώστε να το εμπιστευθεί και πάλι ο λαός;
Η διάρρηξη των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με ευρύτερες πολιτικές δυνάμεις είναι δεδομένη. Οφείλουμε να το παραδεχτούμε και να αναλάβουμε τις ευθύνες όλοι μας και πρωτίστως εκείνοι που άσκησαν πολιτική εξουσία. Το πρόβλημα το αναγνωρίζει και ο νέος Πρόεδρος του κόμματος, ο οποίος ζήτησε συγγνώμη από τους πολίτες, μιλώντας μάλιστα για «ακρωτηριασμένο ΠΑΣΟΚ». Αν θυμάστε, προσωπικά είχα θέσει το συγκεκριμένο ζήτημα και την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισής του εδώ και αρκετό καιρό, πολύ πριν από τον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου. Γεγονός πάντως είναι ότι η τελευταία πολιτική περίοδος έχει καταγραφεί στη συνείδηση του λαού μας ως «πέτρινα χρόνια».

Αναμφίβολα η υπέρβαση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα το ΠΑΣΟΚ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η δημοσκοπική του καθίζηση είναι αποκαλυπτική. Πρέπει να μας προβληματίσει και προπαντός να μας οδηγήσει σε τολμηρές και ουσιαστικές αποφάσεις. Χωρίς στρογγυλοποιήσεις, χωρίς συμψηφισμούς, οφείλουμε να πούμε την αλήθεια. Μόνο αυτή θα μας βοηθήσει να ξαναπιάσουμε το νήμα της ειλικρινούς σχέσης με τους πολίτες.

Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα νέο οικονομικό περιβάλλον, με κυρίαρχα στοιχεία τον φόβο, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για τους πολίτες. Η νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, έχοντας επίγνωση των δεδομένων και κοιτώντας τους πολίτες στα μάτια, επιδιώκει και ζητά να κερδίσει τη χαμένη εμπιστοσύνη τους.

Άλλωστε, οι πολίτες είναι ώριμοι, μπορούν να κρίνουν και να αξιολογήσουν ποιες πολιτικές είναι χρήσιμες για τη χώρα και ποιος ηγέτης έχει έργο να επιδείξει και μάλιστα σε κρίσιμες στιγμές, όπως είναι η συμφωνία για το PSI και η σύναψη της νέας δανειακής σύμβασης.
2. Πόσο πιθανή είναι μια συγκυβέρνηση μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ μετά τις εκλογές, δεδομένου ότι, με βάση τις δημοσκοπήσεις, κανένα κόμμα δεν πιάνει ποσοστά αυτοδυναμίας;
Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν την τάση μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Δεν είναι στατικές, δεν αποκρυπτογραφούν τις οριστικές διαθέσεις του εκλογικού σώματος. Άλλωστε θα έχετε διαπιστώσει κι εσείς ότι οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν, για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό, τάσεις συσπείρωσης για το ΠΑΣΟΚ.

Εμείς κατεβαίνουμε στις εκλογές, έχοντας καθαρό πολιτικό μήνυμα την «Αυτοδύναμη Ελλάδα». Την Ελλάδα αυτή οφείλουμε να υπηρετήσουμε με τις ιδέες μας, με τις πολιτικές μας, με τις προτάσεις μας, αναγνωρίζοντας ότι το πραγματικό διακύβευμα των επικείμενων εκλογών δεν είναι οι επιδόσεις του ενός ή του άλλου κόμματος, αλλά η ανόρθωση της χώρας, η εξυγίανση της οικονομίας, η αναζωογόνηση της κοινωνίας.

Η χώρα μετά τις εκλογές θα έχει ανάγκη από μια στιβαρή και ισχυρή διακυβέρνηση. Αυτή είναι η επιδίωξή μας, αυτή είναι η προτεραιότητά μας. Ταυτόχρονα έχει ανάγκη τη συναίνεση και την εθνική συνεννόηση. Όποιοι αναδεικνύουν ως αυτοσκοπό της πολιτικές συμπράξεις, προδικάζουν τις διαθέσεις των πολιτών.
3. Ήσασταν από τους ανθρώπους που συντάχθηκαν στο πλευρό του κ. Βενιζέλου. Τι περιμένετε από αυτόν; Πόσο αναγκαία είναι η ανανέωση προσώπων στον κομματικό μηχανισμό;
Η συμπαράταξή μου με τον Βενιζέλο στηρίζεται σε ένα πλαίσιο αρχών και ιδεών. Πεποίθησή μου είναι ότι είναι μια πολιτική προσωπικότητα που μπορεί να προσφέρει πολλά στη χώρα και στο λαό. Πιστεύω ότι μπορεί να εκφράσει πολιτικά με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της περιόδου που διανύουμε. Ταυτόχρονα θεωρώ ότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι φορέας αλλαγής και ανανέωσης.

Το υπάρχον πολιτικό και κομματικό σύστημα έχει ζωτική ανάγκη από μια αναγεννητική πνοή. Δεν μπορεί να μένει στατικό και αποστεωμένο. Οφείλει να ανοιχθεί σε νέες δυνάμεις. Οφείλει να προχωρήσει σε μια ουσιαστική πολιτική και προγραμματική ανανέωση, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην αλλαγή προσώπων.

4. Επί του παρόντος τουλάχιστον το κράτος φαίνεται να γλυτώνει την χρεοκοπία, μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τους πολίτες του;
Αποφύγαμε την άτακτη χρεοκοπία και σ” αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι αποτελεσματικοί χειρισμοί του Ευάγγελου Βενιζέλου. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χώρα και η οικονομία κινείται στον αστερισμό μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Η δημοσιονομική εξυγίανση είναι όρος επιβίωσης. Δεν μπορούμε να υπάρχουμε ως χώρα και ως κοινωνία με τα ελλείμματα στα ύψη και το δημόσιο χρέος ανεξέλεγκτο. Ούτε μπορούμε να ανατάξουμε την οικονομία, στηριζόμενοι στα δανεικά.

Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι είναι ζωτική ανάγκη να εγκαταλείψουμε τις αυταρέσκειες του παρελθόντος και να προχωρήσουμε βήμα βήμα σε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο.

Η οικονομική ασφυξία μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας είναι αναμφισβήτητο γεγονός. Η συρρίκνωση των μισθών, οι μειώσεις των συντάξεων σε συνδυασμό και με την έκρηξη της ανεργίας έχουν οδηγήσει τους πολίτες στην απόγνωση και την απελπισία. Αν δεν παρεκκλίνουμε από τους στόχους και τις επιδιώξεις που έχουμε θέσει ως χώρα, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ανάταξης και ανάκαμψης, γεγονός που θα φέρει το χαμόγελο ξανά στους πολίτες.
5. Ο κόσμος ζητάει την τιμωρία των πολιτικών που ευθύνονται για το κατάντημα της χώρας. Εσείς σε ποια πρόσωπα του πολιτικού συστήματος θα εστιάζατε τις διαδικασίες για την απόδοση ευθυνών;
Οι πολίτες με την ψήφο τους μπορούν να αποδοκιμάσουν εκείνους που δεν υπηρέτησαν με συνέπεια και καθαρότητα το δημόσιο συμφέρον. Ωστόσο, μου επιτρέπετε να σας υπενθυμίσω ότι η χώρα δεν οδηγήθηκε στη χρεοκοπία επειδή απλά και μόνο κάποιοι εκπρόσωποι της πολιτικής τάξης «έβαλαν το χέρι στο μέλι».

Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Υπάρχει αναμφίβολα η παράμετρος της διαφθοράς. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες παράμετροι, όπως είναι η ανικανότητα, η αναποτελεσματικότητα, η ανοχή σε φαινόμενα ανομίας και αυθαιρεσίας.

Για παράδειγμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε την εκτίναξη των ελλειμμάτων που σημειώθηκε επί διακυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που οφειλόταν στις αθρόες ρουσφετολογικές της προσλήψεις.

Γι” αυτό το καίριο ζήτημα είναι να βάλουμε τέλος σε όλες εκείνες τις πολιτικές, αλλά και τις συμπεριφορές που μας οδήγησαν στην άβυσσο. Αν συνεχίσουμε την ίδια τακτική είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορέσουμε να ανορθώσουμε τη χώρα, ακόμη κι αν κάποιοι τιμωρηθούν παραδειγματικά.

6. Άτυπα είμαστε ήδη σε προεκλογική περίοδο. Εσείς θα κατέβετε στο πεζοδρόμιο; Πως θα δικαιολογήσετε στους πολίτες τα δύο μνημόνια που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ;
Έχω επιλέξει να κινούμαι στο φως της ημέρας. Δεν κρύφτηκα και δεν πρόκειται να κρυφτώ από τους πολίτες. Θέλω να τους βλέπω στα μάτια, γιατί θέλω να έχω μια αυθεντική σχέση μαζί τους. Κατανοώ την πικρία και την οργή τους, όμως αυτή δεν πρέπει να οδηγεί σε πράξεις βίας, και σε πρακτικές εκφασισμού.

Στους πολίτες δεν πρέπει να δικαιολογήσουμε τις πολιτικές μας, πρέπει να τις εξηγήσουμε και κυρίως να τους πείσουμε με επιχειρήματα. Χωρίς λαϊκισμούς και ανέξοδες διακηρύξεις οφείλουμε να συζητήσουμε ποιες δυνατότητες και ποιες ευκαιρίες είχαμε, όταν βρεθήκαμε στο σημείο μηδέν. Θεωρώ αποπροσανατολιστικό τον διαχωρισμό μνημονιακοί-αντιμνημονιακοί.

Εξάλλου τα επιχειρήματα όλων εκείνων που σήκωσαν την αντιμνημονιακή σημαία – η Ν.Δ. την υπέστειλε ήδη – ήταν είτε να προχωρήσουμε σε στάση πληρωμών, είτε να μην ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση και μελέτη για να αντιληφθεί κάποιος ότι οι απόψεις αυτές, αν δεν είναι αφελείς, είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, διότι πέρα απ” όλα τ” άλλα θα άφηναν τη χώρα μετέωρη.

Γι” αυτό λοιπόν χρειάζεται υπευθυνότητα, νηφαλιότητα και προπαντός ρεαλισμός. Η αμεριμνησία και η επιπολαιότητα είναι από τα φαινόμενα που μας οδήγησαν στα σημερινά τραγικά αδιέξοδα.

1. Τι πρέπει να αποφύγει ο νέος αρχηγός αν θέλει να πετύχει;
Η απόφαση του Βαγγέλη Βενιζέλου να αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών τον περασμένο Ιούνιο δείχνει ότι διαθέτει αποθέματα αντοχής και υψηλή αίσθηση καθήκοντος. Όλοι θυμόμαστε την περίοδο εκείνη, όπου η κοινωνική έκρηξη είχε χτυπήσει κόκκινο, από τα πολλαπλά αδιέξοδα και από την ανερμάτιστη πολιτική του τότε οικονομικού επιτελείου.

Η θετική συμβολή του στη σύναψη του PSI και στη νέα δανειακή σύμβαση απέδειξε ότι ο Βενιζέλος είναι για τα δύσκολα. Προκρίνει το κοινωνικό συμφέρον, ακόμη κι όταν ξέρει ότι μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος του προσωπικού του συμφέροντος. Την ίδια αποφασιστικότητα, τόλμη και υπευθυνότητα επέδειξε και με απόφασή του να ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ στην πιο δύσκολη στιγμή της πολιτικής του ιστορίας.

Έχοντας επίγνωση των δυσκολιών μίλησε πρώτος για το «ακρωτηριασμένο ΠΑΣΟΚ», ευχαρίστησε τους πολίτες, αναγνωρίζοντας ότι χωρίς τις δικές τους προσπάθειες και στερήσεις δεν θα μπορούσε η Ελλάδα να αποφύγει τον κίνδυνο της άτακτης χρεοκοπίας. Παράλληλα, δεν δίστασε να ζητήσει συγγνώμη, έχοντας επίγνωση ότι οι πολιτικές των κυβερνήσεων Παπανδρέου διέψευσαν προσδοκίες και έριξαν τους πολίτες στην απόγνωση.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν έχει ανάγκη από συστάσεις. Γνωρίζει πολύ καλά ότι το έργο που ανέλαβε είναι τιτάνιο και θα κριθεί από τη δυνατότητά του να δώσει στο ΠΑΣΟΚ μια νέα αναγεννητική δύναμη, χαράσσοντας νέες πολιτικές για τις μάχες που έχουμε μπροστά μας και όχι γι” αυτές που χάσαμε.
2. Είστε υπέρ της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ αν δεν προκύψει αυτοδυναμία στις εθνικές εκλογές;
Η χώρα μετά τις επώδυνες περιπέτειες που πέρασε χρειάζεται επειγόντως ισχυρή διακυβέρνηση, χρειάζεται ισχυρή πολιτική διεύθυνση. Επίσης, έχει ζωτική ανάγκη τη συναίνεση και τη συνεννόηση όλων εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που νοιάζονται, που αγωνιούν, που αγωνίζονται για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Αυτό είναι το μείζον ζήτημα, αυτό είναι στην ουσία το πραγματικό διακύβευμα των επικείμενων εκλογών.

Στη μνήμη όλων μας είναι νωπές ακόμη οι δυσμενείς -θα μπορούσα να πω καταστροφικές- συνέπειες για τη χώρα μας του ελλείμματος διακυβέρνησης της τελευταίας περιόδου. Στη σημερινή δύσκολη συγκυρία οφείλουμε να τοποθετηθούμε όχι με γνώμονα τα στενά κομματικά συμφέροντα, αλλά τη δυνατότητα της χώρας να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις.

Η νέα διακυβέρνηση της χώρας, ανεξάρτητα αν υπάρχει αυτοδυναμία κάποιου κόμματος, θα πρέπει να στηριχθεί σε ευρύτερες δυνάμεις. Θα πρέπει να στηριχθεί σε έναν νέο συνασπισμό εξουσίας με προοδευτικό προσανατολισμό και με μια συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα στο επίκεντρο της οποίας θα είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές, οι μεταρρυθμίσεις στο κράτος, στη διοίκηση, στην οικονομία. Όποιος νομίζει ότι μπορούμε να συνεχίσουμε τη διαδρομή που ακολουθήσαμε τα προηγούμενα χρόνια ή δε έχει καταλάβει τίποτα ή είναι εντελώς αφελής.
3. Ο Λουκάς Παπαδήμος πρέπει να έχει ρόλο μετά τις εκλογές;
Ο Λουκάς Παπαδήμος προσέφερε στη χώρα αυτή την κρίσιμη περίοδο. Η γνώση και η εμπειρία του, καθώς και οι προσωπικές σχέσεις με το χώρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνέβαλαν στην αντιμετώπιση των πολλαπλών και οξυμένων προβλημάτων που κλήθηκε να διαχειριστεί.

Με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και το Λουκά Παπαδήμο πετύχαμε αυτό που κάποτε έμοιαζε ακατόρθωτο, την αποφυγή της άτακτης και ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας. Το PSI και η δανειακή σύμβαση καταγράφονται ως βασικές του επιτυχίες. Γνωρίζετε ότι ο κ. Παπαδήμος δεν συμμετέχει σε κάποιο κόμμα. Είναι ένας τεχνοκράτης διεθνούς εμβέλειας. Γνωρίζει το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, διαθέτει διαπραγματευτική ικανότητα. Η χώρα οφείλει να σέβεται τέτοιες προσωπικότητες. Όποια κι αν είναι η κυβέρνηση, το κεφάλαιο «Παπαδήμος» όπως και άλλες προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους στα θέματα της οικονομίας και της Ευρώπης πρέπει να αξιοποιούνται.
4. Υπάρχουν ευθύνες στο οικονομικό επιτελείο της πρώτης κυβερνητικής περιόδου του ΠΑΣΟΚ. Ακούμε και για ειδικό δικαστήριο…
Νομίζω ότι δεν είναι η ώρα να κλαίμε πάνω από το χυμένο γάλα. Ωστόσο, θα πρέπει να πούμε πολύ καθαρά και χωρίς διάθεση συμψηφισμού ή στρογγυλέματος ότι είναι ιστορικές οι ευθύνες εκείνων που διαχειρίστηκαν την οικονομία της χώρας, κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβερνητικής περιόδου του ΠΑΣΟΚ.

Είναι υπόλογοι όλοι εκείνοι, που καλλιέργησαν προεκλογικά το μύθευμα «λεφτά υπάρχουν» και μετεκλογικά καθυστέρησαν να λάβουν μέτρα, να πάρουν αποφάσεις όταν αποκαλύφθηκε η δραματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.

Είναι υπόλογοι όλοι εκείνοι που επί των ημερών τους επιδεινώθηκαν δραματικά οι δείκτες της οικονομίας, μετά τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό που είχε προκληθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Και πρέπει να θυμηθούμε ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού επί Ν.Δ. αφηνίασε, το δε δημόσιο χρέος την 5ετία του Κ.Καραμανλή εκτινάχθηκε στα ύψη. Συγκεκριμένα διπλασιάστηκε. Όσο ήταν το δημόσιο χρέος από σύστασης του ελληνικού κράτους μέχρι την έναρξη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Ν.Δ. κυριολεκτικά διπλασιάστηκε στο τέλος της θητείας της.
Γι” αυτό χάριν δικαιοσύνης και αντικειμενικότητας οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι είναι άλλο να ασκείς κριτική για τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης και άλλο να κατηγορείς την τελευταία κυβέρνηση ότι δημιούργησε την κρίση, όπως ανιστόρητα και αμετανόητα επιδιώκει η Ν.Δ. δίνοντας συγχωροχάρτι στις καίριες ευθύνες της.

Τολμώ να πω ότι θα πρέπει να αποδοθούν ευθύνες. Η πραγματική απόδοση μπορεί να επιτευχθεί όχι στο πλαίσιο μιας εξεταστικής επιτροπής στη Βουλή, αλλά από μια ανεξάρτητη αρχή που θα συγκροτείται από ειδικούς τεχνοκράτες εγνωσμένου κύρους, με γνώση και εμπειρία σε ζητήματα δημοσιονομικής πολιτικής, σε μακροοικονομικά ζητήματα, οι οποίοι δεν εξυπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες. Προσωπικότητες εμβέλειας που διαθέτουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά ευτυχώς διαθέτει η Ελλάδα. Να υπενθυμίσω εδώ ότι η πρόταση που καταθέτω έχει γίνει πράξη με επιτυχία στην Ισλανδία.

Ο θεσμός των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής αποδείχθηκε ανεπαρκής και ανήμπορος να εξετάσει σε βάθος με όσα ζητήματα ασχολήθηκε. Η λειτουργία τους αντικειμενικά δεν μπορεί να συμβάλλει στην αναζήτηση της αλήθειας. Είναι αστείο το κάθε κόμμα να καταθέτει το δικό του πόρισμα, με μόνο αποτέλεσμα τη δημιουργία περαιτέρω σύγχυσης στους πολίτες.