Επικύρωση Ευρωπαϊκού Συντάγματος
Η επικύρωση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος στην οποία προβαίνουν όλα τα κράτη μέλη, δεν αποτελεί βέβαια την Ιθάκη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αποτελεί όμως ένα σημαντικό σταθμό. Η ενωμένη Ευρώπη που ξεκίνησε ως συνεργασία χωρών για την αξιοποίηση της νάφθας και του άνθρακα για ν” αντιμετωπίσει τον οικονομικό ανταγωνισμό, εξελίχθηκε σε μια οικειοθελή συγχώνευση που οδηγεί στη διαμόρφωση μιας υπερεθνικής αρχής.
Η εμβάθυνση όσο και η διεύρυνση της Ε.Ε. αποτελεί συμφέρον των λαών της. Είναι γνωστό βέβαια το όραμα του Ντε Γκωλ για μια Ευρώπη από τα Ουράλια ως τον Ατλαντικό. Μιας Ευρώπης με απόλυτη ενεργειακή αυτάρκεια, παγκόσμια δύναμη οικονομίας, σταθερότητας και δύναμης προοπτικής.
Η πορεία αυτή προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν υπήρξε ποτέ γραμμική και εύκολη. Ούτε η συνέχει προβλέπεται ευθεία και ανθόσπαρτη. Η Ευρώπη ενώθηκε και διαλύθηκε ουκ ολίγες φορές στην ιστορία της. Ούτε δύο παγκόσμιοι πόλεμοι εδραιώσουν ένα σύστημα παγκόσμιας ειρήνης. Πρέπει λοιπόν πάντα να λαμβάνεται υπόψη η ιστορική συγκυρία και οι συγκρούσεις που τις συνθέτουν.
Κ.κ.
Ας αναρωτηθούμε το υπό επικύρωση σύνταγμα δίνει πραγματικά το στίγμα και την ταυτότητα της Ευρώπης;
Δεν ορίζεται με σαφήνεια η Ευρώπη έστω γεωγραφικά. Γιατί η γεωγραφία περιλαμβάνει τη γεωστρατηγική, τη γεωπολιτική, τη γεωοικονομία, τον πολιτισμό. Έτσι η Ευρώπη συνομιλεί με την Τουρκία, η οποία μάλιστα κατέχει τμήμα χώρας ενταγμένης στην Ε.Ε., της μαρτυρικής Κύπρου. Μιας χώρας η οποία συμπεριφέρεται κατά παράβαση όλων των ευρωπαϊκών κεκτημένων. Ενώ λοιπόν συνομιλεί με την Τουρκία, δε συνομιλεί με την Ουκρανία, τη Σερβία, τη Γεωργία και τη Ρωσία. Γνωρίζετε βέβαια τις πανευρωπαϊκές δημοσκοπήσεις για τις επιθυμίες των λαών της Ευρώπης. Και πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τον κίνδυνο που θα προκύψει για την πορεία ενοποίησης από μια καταψήφιση του Ευρωσυντάγματος στη Γαλλία, στο όνομα της επερχόμενης εισόδου της Τουρκίας.
Κ.κ.
Συνεδριάζουμε ως εθνική αντιπροσωπία μιας χώρας με πάνω από 3000 χρόνια ιστορία. Που έχει ιστορική μνήμη από αυτοκρατορίες, από ιδεολογίες, από συντάγματα που έρχονται και παρέρχονται. Το υπό επικύρωση σύνταγμα δεν είναι η Ιθάκη του νομικού πολιτισμού της Ευρώπης. Και δεν είναι τυχαία η επισήμανση του πρώτου άρθρου για τις 4 μέχρι σήμερα αλλαγές του θεσμικού πλαισίου τα τελευταία 10 χρόνια.
Κ.κ.
Ίσως το Σύνταγμα να μην είναι αυτό που ο καθένας από εμάς θα επιθυμούσε. Και είναι λογικό αν λάβει κανείς υπόψη του την ποικιλία των λαών και των πολιτισμών αλλά και την πολυσυλλεκτικότητα των κομμάτων. Αν όμως πρυτανεύσει στη σκέψη μας η φράση του συμπατριώτη μας Αριστοτέλη ότι πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού και η άποψη του Ελευθερίου Βενιζέλου ότι χώρες μικρές σαν την Ελλάδα θα επιβιώσουν μόνο αν συνδέσουν τα συμφέροντά τους με αυτά κάποιας μεγάλης δύναμης, τότε πρέπει να υπερψηφίσουμε ευσυνείδητα και αποφασιστικά το ευρωπαϊκό σύνταγμα.
Αλλά θέλω να καταθέσω μια ιστορική γνώση. Ότι οι συνταγματικές διακηρύξεις δεν υπήρξαν ποτέ συνθήκες επαρκείς για την διασφάλιση στην πράξη πολιτικών, κοινωνικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων. Τα συντάγματα της γαλλικής και της αμερικάνικης επανάστασης ακόμα και της σοβιετικής με την εξέλιξή τους αποδεικνύουν του λόγου μου το αληθές.
Αλλά το ζητούμενο για μας, τους δημοκράτες-σοσιαλιστές, δεν είναι ένα ουτοπικό σύνταγμα αλλά ένα σύνταγμα που θα επιτρέπει τις κοινωνικές δυνάμεις να συνεργάζονται, να διεκδικούν και να διασφαλίζουν νέες κοινωνικές ισορροπίες.
Στην 3η παράγραφο του κειμένου γίνεται σαφής αναφορά στον αγώνα για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, αλληλεγγύη ανά την υφήλιο. Η κατάκτηση της ισονομίας, ισηγορίας, ισοπολιτείας στα εσωτερικά των κρατών αλλά στις σχέσεις μεταξύ των κρατών αποτελεί το στόχο. Και πρέπει να νιώθουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι διότι αυτές οι έννοιες γεννήθηκαν στον τόπο μας. Ασφαλώς μια τέτοια Ευρώπη οραματίζονται οι λαοί της. Μια Ευρώπη που δεν ανταγωνίζεται στα πλαίσια του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας αλλά υπερβαίνει τον ανταγωνισμό για επικυριαρχία και προβάλει το ρόλο μιας ηθικής, πολιτισμικής υπερδύναμης ικανής να συμβάλλει στη θεμελίωση μιας ειρηνικής παγκόσμιας έννομης τάξης. Ικανής να κατευθύνει τους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) αν όχι να λειτουργούν σ” ένα σύστημα παγκόσμιας έννομης τάξης, τουλάχιστον να εφαρμόζουν τις ειλημμένες αποφάσεις τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Και τα λέω αυτά χωρίς να παραγνωρίζω το ρόλο της οικονομίας στην παγκόσμια πραγματικότητα ούτε στην εξουσία που ασκεί πολλές φορές επί της πολιτικής.
Ζητούμενο βέβαια εξακολουθεί ν” αποτελεί η ύπαρξη μιας ενιαίας εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής που θα αγκαλιάσουν οι λαοί της Ευρώπης.
Όσον αφορά τα ζητήματα παιδείας και πολιτισμού μας επιβάλλουν να χαράξουμε συγκεκριμένη εθνική στρατηγική. Έχουμε καθήκον να διαμορφώσουμε την ελληνική συνιστώσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι στο σύστημα αξιών στην ιεράρχηση των αναγκών.
Κ.κ.
Το ζητούμενο για τη χώρα μας είναι ν” αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες που μας δίνονται σήμερα στον ενδοευρωπαϊκό και παγκόσμιο καταμερισμό γνώσης και δύναμης. Να οργανώσουμε τις πνευματικές μας δυνάμεις στην Ευρώπη των 25. Να οργανώσουμε τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις. Να συμφωνήσουμε ποιες συμμαχίες απαιτούν οι καιροί. Πάντα εντός της Ευρώπης, γιατί οφείλουμε να είμαστε στον πυρήνα των ευρωπαϊστών.
Κλίνοντας θα ήθελα να υποβάλλω μια ερώτηση στη κυβέρνηση και ελπίζω να λάβω κατηγορηματική απάντηση.
Το προοίμιο του σχεδίου για το σύνταγμα της Ευρώπης που ψηφίστηκε από το ευρωπαϊκό συμβούλιο στη Θεσ/νικη στις 20 Ιουνίου 2003 ξεκινά με τη φράση του Θουκυδίδη «χρώμεθα γαρ πολιτεία … και όνομα μεν δια το μη ες ολίγους αλλ” ες πλείονας οικείν δημοκρατία κέκληται». Στο υπό ψήφιση σύνταγμα αυτή η φράση έχει απαλειφθεί. Γιατί απαλείφθηκε και τι έκανε η Ελληνική κυβέρνηση για να μην απαλειφθεί;
19/04/2005
