Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ 25 – ΕΝΩΣΗ ή ΕΝΟΤΗΤΑ
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 13/6/2004
Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ 25
ΕΝΩΣΗ ή ΕΝΟΤΗΤΑ
Το σχέδιο συνθήκης για τη θέσπιση του Συντάγματος της Ευρώπης, έχει σαν προμετωπίδα του προοιμίου του, τη φράση του Θουκυδίδη «χρώμεθα γαρ πολιτεία…». Η φράση αυτή εκφράζει αναγκαιότητα, κατεύθυνση, επιλογή αλλά και κοινή βούληση όλων των Ευρωπαϊκών χωρών που συμμετέχουν στην Ε.Ε..
Είτε στην Ευρώπη των 15 είτε των 25 είτε στην Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, καθοριστικός παράγων στη νέα ευρωπαϊκή και παγκόσμια πραγματικότητα είναι η Ευρώπη. Όχι ως άθροισμα κρατών «ατάκτως εριμμένων» ή ως σύνολο ψηφίδων που όμως δε συνθέτουν με αρμονία ένα όμορφο ψηφιδωτό. Αλλά ως πολιτική, οικονομική, ηθική δύναμη με κοινή βούληση, οράματα και προοπτικές, που θα ενισχύει και θ” αναπαράγει τη σύνθεσή της και θ” αποτρέπει όλες τις φυγόκεντρες τάσεις.
Έχουν εκφραστεί αμφιβολίες από πολλούς για το αν η Ένωση μετεξελίσσεται σε Ενότητα. Η ευρωπαϊκή ενότητα έχει επιτελεστεί και εμπλουτίζεται διαρκώς, μέσω οικονομικών και νομικών διαδικασιών. Την οικονομική ενοποίηση που σηματοδοτήθηκε με την ευρωπαϊκή τράπεζα και το Ευρώ, την διαδέχεται το ευρωπαϊκό Σύνταγμα, το οποίο δε μπορεί βέβαια ν” αποτελέσει τον τελικό στόχο αλλά μόνο το σταθμό σε μια κοινή πορεία πολιτισμού, προόδου και ευημερίας όλων των λαών της.
Οι μέχρι τώρα διαδικασίες αποτελούν έργο είτε εμπνευσμένων ηγετικών μορφών είτε τεχνοκρατών και γραφειοκρατών των Βρυξελλών. Δυστυχώς απουσιάζουν ακόμα οι διανοούμενοι, οι ακαδημαϊκοί, οι καλλιτέχνες που θα εκφράζουν τους λαούς τους στην ενωμένη Ευρώπη. Κάποιοι ίσως νομίζουν ότι αρκούν οι διαγωνισμοί της Eurovision και κάποιοι άλλοι ενθουσιάζονται με την πανευρωπαϊκής εμβέλειας αντιπολεμική-αντιαμερικανική κινητοποίηση.
Η ευρωπαϊκή ενότητα προϋποθέτει ενότητα σε επίπεδο λαών. Προϋποθέτει ενότητα σ” επίπεδο αξιών, οραμάτων και πολιτικού προγραμματισμού. Προϋποθέτει κοινούς αγώνες των ευρωπαϊκών λαών, που θα υποκαταστήσουν στη μνήμη και τη συνείδηση τους, τις μεταξύ τους διχόνοιες του παρελθόντος. Κοινούς αγώνες για μια δίκαιη παγκόσμια έννομη τάξη, για ένα κοινό κοινωνικό πρότυπο, για την επιδίωξη της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης σε όλο τον κόσμο.
Οι λαοί της Ευρώπης παραμένοντας υπερήφανοι για την ταυτότητά τους, στοχεύουν σε μία Ευρώπη «ενωμένη στην πολυμορφία της. Το ζητούμενο δε μπορεί να είναι ούτε μια ισχυρότερη κεντρική γραφειοκρατία ούτε η κατάργηση της μνήμης και της ιστορίας. Δε μπορεί να είναι η κατάργηση των γλωσσών και η υποκατάστασή τους από μια αγγλίζουσα εσπεράντο, όπως ορισμένοι ανόητα και επιπόλαια ευαγγελίζονται.
Το ζητούμενο είναι ο εμπλουτισμός της ιστορικής μνήμης με τη συμμετοχή των λαών στο χτίσιμο της Νέας Ευρώπης. Αυτό θα επιτελεστεί μέσα από την αναγέννηση της πολιτικής Δημοκρατίας και της συμμετοχής σε κόμματα εθνικής και ευρωπαϊκής εμβέλειας.
Παράλληλα, η επιβίωση, η αναγνώριση και ο γόνιμος διάλογος των τοπικών πολιτισμών μεταξύ τους, θα αποτρέψει τη μετατροπή των ευρωπαίων πολιτών σε τηλεκατευθυνόμενη μάζα καταναλωτών μαζικά παραγόμενων πολιτιστικών προϊόντων. Πολυπολιτισμική Ευρώπη, σημαίνει αναγνώριση των διαφορών και όχι ισοπεδωτική ομογενοποίηση. Ο αγώνας για μια Ευρώπη ηθική και πολιτιστική υπερδύναμη προϋποθέτει την ανάληψη της ιστορικής ευθύνης των λαών της, να προσφέρουν τον καλύτερο εαυτό τους, τις καλύτερες από τις δυνάμεις τους.
Ο αγώνας για μια Ευρώπη πρωταγωνιστή στο χτίσιμο ενός κόσμου ισηγορίας, ισονομίας, ισοπολιτείας λαών και πολιτισμών περνάει μέσα από τον αγώνα για την επιβίωση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας ενός εκάστου λαού.
Έτσι πέρα από τη διεκδίκηση κονδυλίων στην αγροτική πολιτική έχουμε δικαίωμα και χρέος να διεκδικήσουμε ένα σεβαστό ρόλο στην πολιτιστική, ερευνητική και εκπαιδευτική στρατηγική της Ευρώπης. Ακόμα στη μεσογειακή της πολιτική.
Τα χρήσιμα υλικά με τα οποία θα χτιστεί η ενωμένη Ευρώπη είναι οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες κάθε λαού. Αρκεί να γνωρίζουμε και να μπορούμε να εναρμονίζουμε της διαφορές μας με σκοπό το κοινό μέλλον .
Για τον καθένα των 25 η δυνατότητα της ευρωπαϊκής του προσφοράς δοκιμάζεται πρώτιστα και κυρίαρχα στον τόπο του.